Ciao a tutti,
Jak Wam się podobał pierwszy artykuł poświęcony przyimkom, ściślej rzecz biorąc przyimkom miejsca? Mam nadzieję, że bardzo się podobał, że zrobiliście ćwiczenia dostępne w zakładce „Materiały do nauki włoskiego”, wszystko pięknie zrozumieliście i że gotowi jesteście na dalsze zmagania z tą upierdliwą częścią mowy. Jeśli tak, to przedstawiam Wam uroczyście preposizioni di tempo, przyimki czasu.
Najważniejszym bodaj przyimkiem czasu jest przyimek da, oznaczający „od” danego momentu, np. Lavoro a scuola da cinque anni (Pracuję w szkole od pięciu lat). Wszystko byłoby łatwe i piękne, gdyby nie to, ze uparty ten przyimek lubi się łączyć z rodzajnikiem. Nie połączy się z rodzajnikiem przed liczbą, gdyż przed liczbami zwykle nie ma rodzajników, podobnie jak przed słowami w rodzaju ieri czy oggi, ale już przed datą – tak. Powiemy zatem: Lavoro a scuola dal 2011. Również przed godzinami – Lavoro a scuola dalle 10. Przypomnę tu dla porządku formy, jakie tworzy da połączone z rodzajnikiem:
| Da +il = dal | Da + l’ = dall’ | Da + lo = dallo | Da + la = dalla |
| Da + i = dai | Da + gli = dagli | Da + le = dalle |
Podobnie ma się sytuacja z drugim ważnym preposizione di tempo, czyli z a, oznaczającym „do” danego momentu. Również a połączy się z rodzajnikiem, jesli tylko go zobaczy, jak w zdaniu „Ho lavorato a scuola dal 2011 al 2015”. Formy są następujące:
| A +il = al | A + l’ = all | A + lo = allo | A+la = alla |
| A + i =ai | A + gli = agli | A + le = alle |
Tak, wiem, że to jest trudne, bo wszystko sprowadza się do pytania: kiedy trzeba zastosować rodzajnik i jaki? Kto tego nie pamięta, niech sobie zrobi szybką powtórkę, a na razie, w przypadku preposizioni di tempo, niech zapamięta, że w przypadku konkretnych dat i godzin rodzajnik musi być użyty. Dodajmy jeszcze, że a lubi być poprzedzone słowem fino, czyli „aż do” („Ho lavorato fino alle 22″).
Uff. Najgorsza rafa już za nami, dalej możemy sobie płynąć swobodnie, bo chwilowo nie grożą nam inne preposizioni articolate. Inne preposizioni di tempo nie łączą się z rodzajnikami. Jak na przykład per oznaczające „przez” określony czas, np. Ho lavorato a scuola per due anni. Dodatkową zaletą jest fakt, że per bardzo często możemy sobie pominąć: powiemy Ho lavorato a scuola due anni i też będzie super.
Również fa jest przyjemnym i niekłopotliwym przyimkiem, tym bardziej, że używamy go tylko w tym jednym znaczeniu: czasowym. Oznacza „temu”,np. Ho lavorato a scuola due anni fa. Żadne rodzajniki tu w rachubę nie wchodzą, pamiętajmy tylko, że fa musi się znaleźć na samym końcu zdania, po określeniu czasu.
Na koniec zaś przyimek fra/tra, oznaczający „za” jakiś czas. Ściślej rzecz biorąc, są to oczywiście dwie różne formy, ale znaczenie mają takie samo i można ich sobie używać zamiennie (jedynie względy wymowy mogą nam tutaj coś podpowiedzieć: łatwiej jest powiedzieć fra tre ore niż tra tre ore). I znowu: rodzajniki nic nie będą nam bruździć, pamiętajmy tylko, że fra/tra musi się pojawić przed okresleniem czasu, np. Lavorerò a scuola fra due mesi.
I to by było na tyle. Sami widzicie, że poza drobnym problemem w postaci przyimków da i a przyimki czasu nie są znowu takie straszne. Z pewnością można je pokonać. Wydatnie Wam w tym pomogą ćwiczenia, zatytułowane „preposizioni di tempo”, które czekają na Was, gotowe i świeżutkie, w zakładce „Materiały do nauki włoskiego”. Dajcie koniecznie znać, jak poszły. Widzę, że pobieracie jak szaleni i cieszy mnie to bardzo, ale cieszyłabym się jeszcze bardziej, gdybym otrzymała od Was jakąs wiadomość zwrotną w postaci komentarza: czy zrozumieliście, zrobiliście i czy jest teraz jaśniej 🙂
Buon lavoro!
