Zaimki tudzież przymiotniki dzierżawcze (possessivi) stanowiły od zawsze jedną z moich ulubionych części gramatyki. Wydawały mi się banalnie proste i pewnie takie są, choć wiecie już, że we włoskim nawet banalna rzecz ma swoje, że tak powiem, pułapki. Dzierżawcze też i pułapki dotyczą głównie rodzajników.
Reguła jest taka: gdzie przymiotnik dzierżawczy, tam rodzajnik. Najczęściej określony, choć może być nieokreślony: mogę powiedzieć una mia amica (taka jedna moja przyjaciółka), jeśli wiadomo, że przyjaciółek mam dużo, ale powiem il mio lavoro (moja praca – na ogół ma się jedną), la sua macchina (jego/jej samochód – też zwykle mamy jeden). Zasada ta nie dotyczy członków rodziny. Przy członkach rodziny rodzajnik pomijamy (mia madre, sua nonna, vostra zia), chyba że…
Chyba że mamy zdrobnienie. Włosi zdrabniać uwielbiają, więc reguła ta jest ważna. Powiemy zatem la mia nipotina (moja wnusia/siostrzeniczka/brataniczka), la tua nonnina (twoja babunia), la nostra cuginetta (nasza kuzyneczka). W przypadku taty i mamy rodzajnik jest fakultatywny: la mia mamma czy il mio papà sprawdzi się równie dobrze jak mio papà i mia mamma.
Drugie „chyba że” dotyczy liczby mnogiej. Tu rodzajnik jest obowiązkowy i nie obchodzi nas, pokrewieństwo czy nie, musi być i koniec. Powiemy zatem: i nostri figli, le mie sorelle, i vostri genitori.
Trzecie “chyba że” to kwestia loro, czyli ich. Przy loro rodzajnik po prostu musi być zawsze, zarówno w liczbie mnogiej, jak i pojedynczej i jest on nie do pominięcia. La loro figlia, il loro fratello, i loro nonni i tak dalej.
Czwarte i na szczęście ostatnie już “chyba że” to wszelkie dodatkowe informacje, towarzyszące nazwie pokrewieństwa, zwykle przymiotniki. Il mio fratello maggiore, powiemy na przykład, ale również la tua bellissima sorella, la sua ex-moglie, il suo secondo marito, la nostra madre adottiva. Wbrew pozorom to dosyć proste. Jest dodatkowa informacja? To dajemy rodzajnik i mamy wszystko na pewno w porządku.
Jeśli jednak nie wydaje się proste… cóż, najlepiej zajrzeć do zakładki „Materiały do nauki włoskiego” i pobrać plik zatytułowany „przymiotniki dzierżawcze a nazwy pokrewieństwa”… i od razu będzie prościej. Buon lavoro!
