Ty ośle!

Ty ośle!

Buongiorno!

Dzisiaj zapraszam na kolejny odcinek z cyklu „Animali e animaletti”, w którym opowiadam o różnych zwrotach i przysłowiach związanych z nazwami zwierząt. W dzisiejszą podróż w zakamarki języka włoskiego wybierzemy się a dorso d’asino (na grzbiecie osła). Wyrażeń z osiołkiem jest wyjątkowo dużo!

3

http://zwierzaki131.pl.tl/Osio%26%23322%3B–d–k2-.htm

Niestety, osiołek zwykle kojarzy się raczej przykro: na przykład o osobie, która jest bardzo źle traktowana, o wszystko obwiniana i nie potrafi się zbuntować, powiemy, że jest jak obity osioł (asino bastonato). Asino battezzato, czyli ochrzczony osioł, oznacza osobę głupio i bezsensownie upartą, asino calzato e vestito, czyli osioł obuty i ubrany, odnosi się do osoby głupiej, ignoranta. L’asino di Buridano natomiast odpowiada naszemu polskiemu osiołkowi z bajki Aleksandra Fredry, któremu to „w żłoby dano, w jednym owies, w drugim siano…”. Określenie asino di Buridano wywodzi się od opowiastki przypisywanej francuskiemu filozofowi, Jeanowi Buridan: w jego bajce osioł stanął między wiadrem wody (un secchio d’acqua) i snopem siana (fascia di fieno), nie umiał się zdecydować i w rezultacie zdechł i z głodu, i z pragnienia. Dlatego asino di Buridano oznacza osobę niezdecydowaną, nie umiejącą dokonać wyboru między dwoma równorzędnymi wartościami.

1

http://www.posadinu.eu/gemellae/20/pg003.html

Zabawne jest wyrażenie „cercare l’asino e esserci sopra”, które z kolei odnosi się do polskiego pana Hilarego: oznacza szukanie czegoś, co ma się w zasięgu ręki. Są też aż dwa określenia oznaczające „robić jak osioł”: proste fare l’asino oznacza … podrywanie kobiety w wyjątkowo głupi i zabawny sposób! Przyznajcie, ciekawe wyrażenie… Natomiast „fare come l’asino che porta il vino e beve l’acqua”  (robić jak osioł, który przynosi wino, a pije wodę) używa się w sytuacji, kiedy ktoś nie potrafi korzystać z owoców własnej  pracy albo nie umie skorzystać z nadarzającej się okazji.

Co jeszcze można zrobić z osłem? Można go na przykład przywiązać tam, gdzie chce właściciel. Pełna wersja zwrotu brzmi legare l’asino dove il padrone vuole, co oznacza, ze człowiek dostosowuje się do decyzji większości albo do decyzji szefa, byleby mieć spokój!

2

https://psicoterapeutatornello.wordpress.com/2012/10/05/latroce-dubbio-dellasino-di-buridano/

Na koniec dwa bardzo interesujące zwroty: ponte dell’asino, most osła, który oznacza punkt krytyczny jakiejś sytuacji lub bardzo trudny egzamin (co ciekawe, w szkole zwykle kojarzy się z twierdzeniem Pitagorasa!) i mój ulubiony: qui casca l’asino, co odpowiada mniej więcej naszemu „tu jest pies pogrzebany”, w tym jest problem.

No więc: qui casca l’asino, żeby te wszystkie zwroty zapamiętać!

PS.Czy nie wydaje się Wam, że forma dopełniacza rzeczownika „osioł” powinna brzmieć „osioła”? Wygląda tysiąc razy lepiej niż „osła”.

 

Aleksandra: kompletnie zwariowana na punkcie Włoch, włoskiego i wszystkiego, co się z włoskim łączy.