IV Miesiąc Języków: geosynonimy

Drodzy Czytelnicy,

Dziś zapraszam Was na wyjątkowy wpis, który powstał w ramach akcji “IV Miesiąc Języków”. Przez cały wrzesień na naszych językowo – kulturowych blogach będą pojawiały się artykuły związane, ogólnie mówiąc, z językami. Zapraszam Was serdecznie do śledzenia całej akcji i do odwiedzania blogów, których pełną listę znajdziecie pod wpisem. A teraz czas na parę słów ode mnie.

Tematem “językowego” wpisu postanowiłam najpierw uczynić geosinonimi – słowo brzmiące bardzo źle, tak naukowo! A tymczasem każdy z uczących się włoskiego spotkał się kiedyś z geosynonimami: są to po prostu różne słowa, odnoszące się do tego samego pojęcia, ale używane w różnych regionach Włoch. Nawet tak poczciwe słowo jak “formaggio” ma swój geosynonim: w Rzymie lub w Toskanii bowiem zamiast formaggio możemy usłyszeć słówko “cacio” (nieodłączny składnik słynnej rzymskiej potrawy cacio e pepe). I dzisiaj przedstawiam Wam sześć najbardziej znanych geosynonimów:

cocomero (arbuz): jeśli na północy Włoch, zwłaszcza w okolicach Wenecji, zażyczycie sobie un cocomero, możecie napotkać trudności: w tym regionie bowiem używa się słowa un’anguria. Na Sycylii natomiast na arbuz mówi się un melone d’acqua. Ciekawostką jest fakt, że słowo cocomero pochodzi z łaciny, a anguria z greki.
tapparella (roleta okienna): charakterystyczna część włoskich domów to właśnie tapparella. Słówko to pochodzi z Włoch północnych, upowszechniło się w całej Italii dzięki produkującym je firmom, usytuowanym właśnie na północy. Jednak w centralnych i południowych Włoszech mozemy się natknąć na słowa avvolgibile lub też serranda, używa się także słowa persiana.
idraulico (hydraulik): słowo wydawałoby się tak proste i znane, a jednak ile ma geosynonimów! Na północy i w Toskanii używa się nadal słowa “trombaio” (kiepsko się kojarzy z uwagi podobieństwo do słowa trombare, zobacz tutaj) i “lattoniere”. W Lazio nazwiemy hydraulika “stagnaro”, a na południu – “fontaniere”.
lavandino (zlew): lavandino to pojęcie używane na północy Włoch. Na południu na zlew powiemy najczęściej lavapiatti. Ciekawostka: słowo lavandino używane jest także w Toskanii, ale tylko do oznaczenia umywalki w łazience, podczas gdy zlew kuchenny to acquaio.
appendiabiti (wieszak na ubrania): na północy wieszak nazywany jest właśnie appendiabiti lub ometto, w regionach centralnych – gruccia, a na południu – croce lub stampella.
marinare la scuola (wagarować): gdy studiowałam w Padwie, wydawało mi się oczywiste, że wagarować to marinare la scuola. Okazuje się jednak, że niemal każdy region ma na wagarowanie osobne słowo! W Piemoncie używa się słowa tagliare, w Wenecji fare manca, w Ligurii bossare, w Emilii Romagni fare fuga, w Toskanii we Florencji powiemy fare forca, w Arezzo fare chiodo, a w Grosseto fare salina. W Puglii z kolei powiemy fare spago lub lippare, zaś na Sycylii stampare

Jakże cudownie bogaty i najeżony niespodziankami jest ten nasz włoski! Mam nadzieję, że udało mi się Was nieco zaskoczyć i nauczyliście się jakichś nowych słówek 🙂 A teraz zapraszam na pozostałe blogi:

01.09 Wpis rozpoczynający akcję

02.09 Dagatlumaczy.pl,

Co to jest surżyk? https://www.dagatlumaczy.pl/co-to-jest-surzyk/

03.09 Powiedz mnie! Blog o językach obcych.

O català, czyli o nauce języka katalońskiego – wywiad https://powiedzmnie.wordpress.com/2018/09/03/o-catala-wywiad

04.09 japonia-info.pl

Języki riukiuańskie, https://japonia-info.pl/jezyki-riukiuanskie/

05.09 Turcja okiem nieobiektywnym

Język kurdyjski w Turcji https://innaturcja.blogspot.com/2018/09/jezyk-kurdyjski-w-turcji.html

06.09 Studia, parla, ama

Geosynonimy https://studiaparlaama.pl/iv-miesiac-jezykow-geosynonimy/

07.09 Powiedz mnie! Blog o językach obcych,