Zimowa aura, niepraktyczna, ale dostarczająca przynajmniej wrażeń estetycznych, jakoś się nam rozpierzchła i wróciła paskudna, listopadowa, szara. A skoro wracamy do serii „Filastrocca dei colori”, to aż się nasuwa myśl, żeby tę wszechobecną szarość wykorzystać i napisać o kolorze szarym. Ale ja, drodzy Czytelnicy, robię na przekór. I dlatego właśnie dzisiaj zajmijemy się intensywnym, radosnym i optymistycznym żółtym!
Żółty (giallo) kojarzony jest ze światłem (la luce), słońcem (il sole), energią (l’energia) i witalnością (la vitalità). Ma też za zadanie przykuwanie uwagi (attirare l’attenzione) i stąd zapewne wykorzystywanie tego koloru w różnego rodzaju ostrzeżeniach: wspomnijmy chociażby o żółtej kartce (il cartellino giallo) w piłce nożnej czy też o żółtej fladze oznaczającej zarazę na statku (la bandiera gialla).
A jednak żółty ma, przynajmniej w wielu wyrażeniach, skojarzenia dosyć negatywne, na przykład związane z zazdrością (l’invidia) czy złością (la rabbia). I tak na przykład można być żółtym ze złości (essere giallo dalla rabbia) lub też rechotać z wściekłością (ridere giallo). Kojarzy się również z chorobami, na przykład z tak zwaną mal giallo, żółtaczką (inaczej l’itterizia), jak również ze strachem: można stać się żółtym ze strachu (diventare giallo di paura).
Ciekawostką jest również wyrażenie trattare con i guanti gialli, czyli traktować coś z najwyższą uwagą i troską. Dzisiaj używa się często guanti bianchi, a nie guanti gialli, jak to jest w oryginalnym stwierdzeniu. Dlaczego akurat żółte rękawiczki? Podobno we Francji, gdzie narodziło się to wyrażenie, w epoce belle epoque to własnie żółte rękawiczki były najdelikatniejsze i najbardziej kosztowne.
Warto na koniec wspomnieć o najbardziej popularnym zastosowaniu koloru żółtego w języku: mam tu na myśli oczywiście film lub romanzo giallo, czyli po prostu kryminał. Skąd to potoczne określenie giallo?
Otóż w 1929 roku wydawnictwo Mondadori wypuściło na rynek całą serię różnorakich kryminałów w charakterystycznych, żółtych okładkach – można je było nabyć nie tylko w księgarniach, ale także w kioskach, dzięki czemu zyskały szaloną popularność. Do dzisiaj bardzo wiele klasycznych kryminałów (np. tych Agathy Christie) ma właśnie charakterystyczne okładki w kolorze bijącej po oczach żółci.
Może własnie un giallo jest dobrym sposobem na przetrwanie tych dni bardzo grigi (szarych)?
Żródła:
http://www.dizionario-italiano.it/linguamadre/articolo.php?art=347#
http://codicicolori.com/significato-dei-colori/significato-del-giallo
http://www.treccani.it/enciclopedia/termini-di-colore_(Enciclopedia-dell’Italiano)/
http://dizionari.corriere.it/dizionario-modi-di-dire/G/giallo.shtml
