Preposizione da, czyli paradoksy przyimków

Preposizione da, czyli paradoksy przyimków

Kochani, dziś wracamy do naszych znienawidzonych wstrętnych przyimów kochanych małych przyimeczków: po przyimku di oraz przyimku a przyszła pora na preposizione da.

13453282_10210241996233009_789404532_o

Jest to w zasadzie bardzo zabawny, a nawet paradoksalny przyimek, bo może oznaczać zarówno „z”, „od”, jak i „do”.  Łączy się rzecz jasna z rodzajnikami, tworząc takie oto formy:

Da+il = dal

Da +lo=dallo

Da+la=dalla

Da+l’=dall’

Da+i=dai

Da+gli=dagli

Da+la=dalla

Przyimek da, jak już mówiłam, jest przyimkiem miejsca, tzn. wskazuje miejsce, z którego się pochodzi/przyjeżdża/wychodzi- używa się tu najczęściej czasowników venire, partire, tornare, uscire. Na przykład:

A che ora esci dalla scuola? (o której wychodzi ze szkoły?)  Uwaga! Jest tu dość  znaczący wyjątek: uscire di casa, a nie da. Nie pytajcie czemu, bo nie wiem.

Da dove vieni? Vengo dalla Polonia (skąd pochodzisz? Pochodzę z Polski).

Idąc tym tropem łatwo zrozumieć kolejne zastosowanie „da”, czyli po polsku „od”. Szczególnie jest to widoczne przy użyciu słówka lontano (daleko).

La mia scuola è molto lontano dal centro.

Oprócz tego nasz przyimeczek może oznaczać „do”, pod warunkiem, że wskazuje udanie się do osoby lub przebywanie u jakiejś osoby (stąd częste nazwy knajp z przyimkiem da, np. „Da Antonio” – „U Antka”). Możemy tu użyć czasowników np. andare, venire, passare, ale także essere, stare, abitare i miliarda innych.

Vado dal medico (Idę do lekarza)

A che ora vieni da me? (O której przyjdziesz do mnie?)

Oprócz tego, mamy też zastosowania przyimka da w znaczeniu „do” w szerszym kontekście. Na przykład do wyrażenia celu, do jakiego coś służy, na przykład:

Hai qualcosa di bello da leggere? (Masz coś fajnego do czytania?)

Non ho più niente da dire (Nie mam nic więcej do powiedzenia).

Questo è un vestito da uomo (To jest ubranie „do mężczyzny”, męskie)

 

Bardzo ważne jest zastosowanie przyimka da w kontekście czasu, kiedy to oznacza „od”. Jest to na szczęście stosunkowo proste:

Lavoro qui da cinque anni. (Pracuję tu od pięciu lat)

Lavoro dalle dieci alle cinque (Pracuję od dziesiątej do piątej).

 

Jeszcze warto zwrócić uwagę na ciekawe, acz rzadko stosowane przez Polaków mówiących po włosku użycie da w sensie „jako”, „jak”.

Non comportati da cretino (Nie zachowuj się jak kretyn).

Parliamo da amici (porozmawiajmy jak przyjaciele).

Tu ważne wskazówka: niemal zawsze w takim kontekście będziemy używać preposizione semplice, a nie articolata.

Ufff!  Na dzisiaj to tyle. Nie przedstawiłam Wam bynajmniej wszystkich zastosowań przyimka da, bo jak wiecie jestem zwolenniczką teorii „chi va piano va sano e va lontano”! Kto te powyższe zastosowania ma już w małym paluszku i domaga się czegoś więcej, może sobie poczytać szerzej o tym przyimku na Włoskielove, a kto jeszcze czuje, że chciałby poćwiczyć, niech leci szybciorem do zakładki „Materiały do nauki włoskiego” i zrobi ćwiczonka z pliku zatytułowanego „Preposizione di I”.

Buon lavoro! Nie zapomnijcie mi napisać, jak poszło 🙂

 

 

 

 

 

 

 

Aleksandra: kompletnie zwariowana na punkcie Włoch, włoskiego i wszystkiego, co się z włoskim łączy.