Myślę, że zrozumiałeś, czyli congiuntivo passato

Kto się uczy włoskiego, ten prędzej czy później doczłapie do tego elementu gramatyki, który w moich studentach budzi absolutny popłoch, przerażenie i rozpacz – o congiuntivo. Już na pierwszym roku italianistyki kwestia znania i używania trybu congiuntivo niejako predestynuje do odgrywania roli geniusza („wow, on/ona zna CONGIUNTIVO!”). A im dalej, tym gorzej.

Moim prywatnym zdaniem, wszystkie te mity o tym, jakie to congiuntivo jest straszne, są zupełnie niepotrzebne. Congiuntivo jest, jakie jest, trochę nieregularne, trochę skomplikowane, ale doprawdy nie stanowi przeszkody nie do pokonania, wystarczy odrobina samodyscypliny i sam zapisze się w mózgu. A jak się już tego nauczymy, to zrozumiemy, że bez tego nie da się pięknie mówić po włosku. Zupełnie zmieni się nam perspektywa. Grunt to się nie bać i dzielnie wziąć congiuntivo na klatę.

No, ale dzisiaj nie o korzyściach płynących z używania congiuntiva, tylko bardziej praktycznie: o samym congiuntivo, o congiuntivo passato. Dla kogoś, kto w miarę ogarnął congiuntivo presente, congiuntivo passato stanowi bułkę z masłem.

Przypomnijmy dla porządku, że congiuntivo używamy  wtedy, gdy wyrażamy opinię, wiarę, nadzieję, chęć, strach i tak dalej (więcej o tym tutaj). Congiuntivo presente używane jest wtedy, gdy rzecz odnośnie której wyrażamy opinię, wiarę, nadzieję itp., dzieje się w tym czasie, kiedy my to wyrażamy. Krótko mówiąc:

Voglio che tu vada via – ja chcę (teraz), żebyś sobie poszedł (teraz).

Spero che il congiuntivo sia facile per te – mam nadzieję (teraz), że congiuntivo jest dla ciebie proste (teraz)

Credo che tu abbia ragione – sądzę (teraz), że ty masz rację (teraz).

Natomiast congiuntivo passato używamy wtedy, kiedy nasza opinia, wiara, nadzieja itp., wyrażana jest co prawda teraz, ale odnosi się do wydarzeń z przeszłości. Na przykład:

Spero che la mia lezione sia stata utile per te – mam nadzieję (teraz), że moja lekcja (która już się skończyła) była dla ciebie użyteczna

Credo che tu abbia avuto ragione – sądzę (teraz), że ty miałeś rację (wczoraj).

Non credo che lui l’abbia fatto! – nie wierzę (teraz), że on to zrobił (dziesięć dni temu).

Jak widzicie, jest to zasadniczo bardzo proste. Dla kogoś, kto a)opanował congiuntivo presente i b)opanował passato prossimo.

Jeśli chodzi o budowę congiuntivo passato, to także nie przedstawia żadnych trudności. Bierzemy czasownik posiłkowy avere lub essere, odmieniamy w congiuntivo presente i dodajemy participio passato, pamiętając o uzgodnieniu końcówki participio w przypadku zastosowania czasownika essere:

Penso che Laura sia andata via.

Penso che Claudio sia andato via.

I już, cała filozofia. Credo che abbiate capito tutto 🙂 Ci, którzy zrozumieli, mogą spróbować swoich sił w ćwiczeniach: w zakładce „Materiały do nauki włoskiego” jak zwykle plik dla Was, zatytułowany „congiuntivo passato”.