Drodzy Czytelnicy SPA,
Dzisiaj zapraszam na coś naprawdę wyjątkowego. Otóż dzisiejsza notka jest częścią fantastycznego projektu językowych blogerów, zatytułowanego “Blogowanie pod jemiołą”. Codziennie aż do Wigilii można będzie poczytać na jednym z blogów nowy wpis, dotyczący Świąt Bożego Narodzenia i celebrowania ich w różnych krajach. Mam szczerą nadzieję, że spodoba się Wam nasza akcja, a także mój skromny wpis, który poświęcony jest jednej z najoryginalniejszych i najciekawszych włoskich tradycji świątecznych: tradycji tworzenia szopek.
Ale szopki są budowane nie tylko w kościele, tak jak u nas. Włoskie rodziny stawiają sobie na punkt honoru zrobienie szopki we własnym domu. Nie wspominając już o centrach miast, kościołach, szkołach, uczelniach, zakładach pracy i różnych instytucjach publicznych.
Włoskie słowo szopka, czyli il presepe lub il presepio, wywodzi się od łacińskiego słowa praesaepe, odznaczającego żłób. Sama tradycja tworzenia szopek jest również wielowiekowa: podobno twórcą pierwszej żywej szopki był święty Franciszek, który poprosił o pomoc ludność z miejscowości Greccio: scena ta została namalowała na fresku w Bazylice w Asyżu. Natomiast pierwsza „sztuczna” szopka została wyrzeźbiona w drewnie przez niejakiego Arnolfa di Carnbio w XIII wieku: resztki drewnianych figurek można do dzisiaj obejrzeć w Bazylice Santa Maria Maggiore w Rzymie.
Jakie postaci według tradycji powinny znajdować się w szopce? Oczywiście Dzieciątko Jezus (figurka Jezuska zostaje umieszczona w żłobie w nocy 24 grudnia), Maryja i Józef, a także wół i osioł, których symbolika jest bardzo wymowna: zwierzęta, ogrzewające dziecko swoim oddechem, są symbolem Boga, który tchnął życie w człowieka. Oczywiście w wielu szopkach pojawiają się także inne postaci: Trzej Królowie (ich figury stawia się 6 stycznia), pastuszkowie, aniołowie, owce, konie i tak dalej. Warto wspomnieć, że twórcy szopek z Neapolu słyną z umieszczania w stajenkach także figur przedstawiających „zwykłych ludzi”, piekarzy, sklepikarzy czy kucharzy, często w tle pojawiają się też warsztaty rzemieślnicze, domy mieszczan, a nawet karczmy – z tym, że te ostatnie symbolizują zło i rozpustę, a roznoszący wino karczmarz jest uosobieniem diabła. Zdarza się także, że sytuacje lub postaci w szopce nawiązują do aktualnych wydarzeń politycznych i społecznych: na przykład figurki mają rysy polityków, pojawiają się postaci piłkarzy itp.
Istnieją liczne szkoły tworzenia szopek, w tym neapolitańska, sycylijska, bolońska, liguryjska i wiele innych. Jedna z najbardziej znanych szopek to ta odsłaniana 24 grudnia o godzinie 19 na Placu Świętego Piotra w Rzymie.
Szopki wykonywane są z przeróżnych materiałów. Oczywiście te domowe są skromniejsze i mniejsze, ale niektóre, zwłaszcza te na placach i w kościołach, imponują rozmiarami i rozmachem. Szopki można zatem zrobić z drewna, z ceramiki, z gipsu, z masy papierowej, ze szkła, z terakoty, z plastiku, z soli, z tworzyw sztucznych, odpadów, z różnych tkanin. Nad jeziorem Garda można też zobaczyć wyjątkową szopkę zbudowaną pod wodą.
Szczególnym rodzajem szopki są presepi viventi, czyli żywe. W rolę Świętej Rodziny, pasterzy, królów i aniołów wcielają się ludzie z krwi i kości. Często pojawiają się też żywe zwierzęta. Aż szkoda, że takich żywych szopek nie można oglądać później w muzeum 😉
A teraz czas na świąteczną niespodziankę, czyli na KONKURS! Pierwszy w historii SPA konkurs dla czytelników i fanów.
Najpierw regulamin konkursu.
1. Organizatorem Konkursu jest wyżej podpisana autorka bloga Studia, parla, ama
2. Zadanie konkursowe jest bardzo proste. Należy zostawić ciekawy, fajny, inspirujący komentarz pod dowolnym wpisem na blogu Studia, parla, ama. Należy to zrobić od 10 grudnia do 27 grudnia.
3. Najciekawszy komentarz wybierze wyżej podpisana autorka bloga Studia, parla, ama.
4. Najciekawszy komentarz zostanie nagrodzony fantastyczną książką “Mów jak rodowity Włoch” Wydawnictwa PONS Lektorklett. Sponsorem nagrody jest to właśnie wydawnictwo.
Zachęcam Was bardzo serdecznie do udziału w konkursie! Wysiłek w końcu niewielki, a do wygrania naprawdę świetna i pomocna książka 🙂
I jeszcze druga niespodzianka! Każdy czytelnik blogów biorących udział w Blogowaniu pod jemiołą może otrzymać 15 % rabat na wszystkie pozycje dostępne w internetowym sklepie Wydawnictwa Lektorklett (zerknij: http://klett.pl/sklep )! Promocja trwa aż do końca stycznia, więc korzystajcie! Wystarczy wpisać kod rabatowy 15problogowaniepodjemiola (bez polskich znaków)
Buon Natale!
http://web.tiscali.it/ilpresepe/Storia.htm
http://www.napoliepresepe.altervista.org/origine_presepe_napoletano.htm
