Biblia opowiedziana obrazami: Zmartwychwstanie w sztuce włoskiej

Biblia opowiedziana obrazami: Zmartwychwstanie w sztuce włoskiej

Drodzy Czytelnicy,

Witam Was w tym niezwykłym dniu, w Niedzielę Wielkanocną, i zapraszam na wpis z cyklu „Biblia opowiedziana obrazami”. Dziś najbardziej odpowiedni temat – opowiem Wam o moich ulubionych obrazach włoskich artystów, które przedstawiają zmartwychwstanie Jezusa. Wierzcie mi, że to nie było łatwe zadanie wybrać tylko kilka dzieł, w końcu zmartwychwstanie to najpopularniejszy motyw w sztuce religijnej.

Na początek idzie fresk, przez wielu znawców uważany za jedno z najwybitniejszych dzieł świata. Mowa o „Zmartwychwstaniu” Piera della Francesca, sławnego włoskiej artysty doby renesansu, namalowanym na ścianie ratusza w Sansepolcro w Toskanii. Fresk, stworzony w charakterystycznym dla della Francesca stylu, przedstawia podnoszącego się z grobu Chrystusa w czerwonej szacie, z chorągwią w ręku. W tle znajdują się dwa drzewa: po lewej smutne i bezlistne, po prawej – pokryte liśćmi, rozkwitłe, symbolizujące odrodzenie. Pod postacią Chrystusa widzimy czterech rzymskich żołnierzy pogrążonych we śnie: ciekawostką jest fakt, że drugi od lewej żołnierz ma rysy samego Piera della Francesca.

Resurrection

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zmartwychwstanie_(obraz_Piera_della_Francesca)

Motyw dwóch drzew – jednego bezlistnego i drugiego w pełnym rozkwicie – pojawia się w innym słynnym fresku przedstawiającym zmartwychwstanie, namalowanym na ścianie Kaplicy Scrovegnich w Padwie. Jego autorem jest Giotto, a właściwy tytuł dzieła to „Noli me tangere” (z łaciny: nie dotykaj mnie). Interesujące, że Jezus wcale nie znajduje się w centrum fresku: to miejsce zajmują dwaj aniołowie przy otwartym grobie oraz czterech śpiący żołnierze. Chrystus w białej szacie zajmuje dolny prawy róg dzieła, obok niego zaś klęczy Maria Magdalena, wyciągająca ku niemu ręce. Zgodnie z Ewangelią św. Jana, Jezus rzekł do Marii: „Noli me tangere” – „Nie zatrzymuj Mnie, jeszcze bowiem nie wstąpiłem do Ojca” (J 20,17) – stąd tytuł fresku, który na żywo robi ogromne wrażenie.

Giotto_di_Bondone_-_No._37_Scenes_from_the_Life_of_Christ_-_21._Resurrection_(Noli_me_tangere)_-_WGA09224

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zmartwychwstanie_(fresk_Giotta)

Wspomnijmy jeszcze o obrazie Rafaela „Zmartwychwstanie Chrystusa”, jednym z najwcześniejszych znanych dzieł tego mistrza renesansu. Obraz, utrzymany jak zwykle u Rafaela w mocnych, jasnych barwach z przewagą błękitu i czerwieni (co za kontrast z surowymi, kontrastowymi kolorami u Giotta!), przedstawia grób Chrystusa z odsuniętą płytą i unoszącego się nad nim Zbawiciela. Widzimy też wstrząśniętych, przerażonych rzymskich żołnierzy, zaś po obu stronach Jezusa znajdują się aniołowie. W tle natomiast widac trzy zdążające do grobu kobiety: Marię matkę Jakuba, Marię Magdalenę i Marię żonę Kleofasa. Niestety, aby obejrzeć dzieło Rafaela na żywo, należy udać się aż do Brazylii – aż tam zawędrowało dzieło i obecnie znajduje się w muzeum w Sao Paolo.

Rafael_-_ressureicaocristo01

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zmartwychwstanie_Chrystusa_(obraz_Rafaela)

Na koniec chciałam wspomnieć o jeszcze jednym wybitnym obrazie, który przedstawia jedno z najważniejszych wydarzeń juz po zmartwychwstaniu. Mowa o „Niewiernym Tomaszu”  autorstwa artysty, którego uwielbiam: Caravaggia. Wszyscy znamy historię Tomasza, apostoła, który nie chciał uwierzyć w zmartwychwstanie Jezusa, dopóki nie dotknie jego ran i nie włoży palca do jego boku, do śladu po włóczni. Caravaggio przedstawia tę opowieść w sposób niezwykle plastyczny i realistyczny: widzimy jasno oświetlonego Chrystusa, który odsłania swoje rany, i Tomasz wsuwającego palec w bok Zbawiciela: na widok realizmu tej sceny trudno wręcz nie poczuć bólu, jaki musiał odczuwać Jezus! Za Tomaszem widzimy jeszcze dwóch apostołów: zwróćcie uwagę, że to prości, niemłodzi i niepiękni ludzie. Takie przedstawienie uczniów Jezusa jest bardzo charakterystyczne dla Caravaggia, podobnie zresztą jak wyjątkowo silny światłocień, uwypuklający najważniejsze elementy dzieła.

800px-The_Incredulity_of_Saint_Thomas_by_Caravaggio

https://pl.wikipedia.org/wiki/Niewierny_Tomasz_(obraz_Caravaggia)

To moja porcja wielkanocnej sztuki dla Was 🙂 Buona Pasqua!

Aleksandra: kompletnie zwariowana na punkcie Włoch, włoskiego i wszystkiego, co się z włoskim łączy.